چرا گلستان
آشنایی کلی با استان گلستان
استان گلستان یکی از استانهای شمالی کشور با مرکزیت گرگان است که از دیرباز جامعه ای اسکان یافته بوده و قدمت آن به شش هزار سال قبل برمیگردد. استان گلستان بین 53 درجه و 51 دقیقه تا 56 درجه و 21 دقیقه و 4 ثانیه طول شرقی 36 درجه و 30 دقیقه و 2 ثانیه تا 38 درجه و 7 دقیقه و 6 ثانیه عرض شمالی در بخش شمالی کشور واقع شده است. این استان در سال 1376 از استان مازندران منتزع گردید. از شمال با جمهوری ترکمنستان، از غرب با استان مازندران و دریای خزر، از جنوب با استان سمنان و از شرق با استان خراسان شمالی همسایه است. استان گلستان با موقعیت مناسب جغرافیایی، در زمینه های زراعت، باغداری، دامپروری، شیلات، صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی، جاذبه های طبیعی و گردشگری، ظرفیت های نفت و گاز سرزمینی، تجارت خارجی، ترانزیت زمینی (جادهای و ریلی)، هوایی و دریایی از ظرفیت های بسیار بالایی برخوردار است.
ساکنین استان گلستان در یک تقسیم بندی کلی به دو گروه عمده «فارسها» و «ترکمن» تقسیم می شوند. فارس ها در نواحی جنوبی و مرکزی استان ساکن هستند. ساکنین استان بیشتر به گویش گرگانی، کتولی و مازندرانی تکلم می کنند. ترکمن های استان در بخش های مرکزی و شمالی استان ساکن هستند و به زبان «ترکمنی» صحبت می کنند.
از نظر اقلیمی 7 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده جهان (معتدل مرطوب، معتدل مدیترانهای، معتدل خشک، معتدل کوهستانی، سرد کوهستانی، نیمه خشک و خشک) در استان وجود دارد.
از نظر توپوگرافی از 21- تا 3945 متر(قله شاهوار) با تنوع وسیع گیاهی از خصوصیات ویژه استان است. که دارای منظرهای کوهستانی، جلگهای، ساحلی، بیابانی، جنگلی، مرتعی، تالاب های متعدد وآبشارهاي زيبا (کبودوال، لوه، باران کوه و …) با قابلیت های گسترده طبیعت گردی می باشد.
استان گلستان با وسعتی بیش از 20438 کیلومترمربع (3/1 درصد از مساحت کشور و رتبه 21 در بین استان ها) است. وسعت شهرستان های استان متفاوت بوده به طوری که شهرستان گنبد با 5071.3 کیلومتر مربع (24.81 درصد از مساحت استان) بزرگترین و بندرگز با 239.31 کیلومتر مربع (1.17 درصد از مساحت استان) کوچکترین شهرستان می باشند. جمعیت استان گلستان بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 معادل 1868819 نفر میباشد.
همجواري با دریای خزر و امکان برقراری ارتباطات آبی با کشورهای پیرامونی و نیز كشورهاي آسياي مركزي و اشتراكات قومي و فرهنگي با اين كشورها و همچنین قرارگيري در بين دو مركز بزرگ جمعيتي در شرق و غرب استان و همچنين چشم‌اندازهاي زيباي طبيعي و آثار باارزش تاريخي و مذهبي، کریدور شمال- جنوب، اراضی کمبازده شمال استان، معادن کم نظیری همچون صدف کوهی و ید، دسترسی به زیرساختهای مناسب مزيت‌هاي منحصربه فردی هستند كه استان مي‌تواند در جهت روند توسعه بكارگيرد. بعلاوه پتانسيل‌هاي متعدد اقتصادي استان در حوزه های گردشگری، صنعت، تجارت خارجی، کشاورزی و پهنه وسیع سرزمینی، ذخایر غنی نفت و گاز، موجود میتواند نقش به سزايي در شكوفايي اقتصادي استان، کشور و منطقه ایفا نماید. استان گلستان به لحاظ ویژگی های طبیعی از سه بخش كوهستاني، كوهپايه‌اي و جلگه‌اي تشكيل شده است و با توجه به وجود جنگل، کوه، جلگه، دشت، مرتع، رود، دریا، تالاب، خلیج، جزیره، آبشارهای متعدد و اراضی کم بازده یکی از زیباترین و منحصر به فردترین استانهای ایران به شمار می رود.
برخورداري از امنيت سياسي و انتظامي بالا، داشتن اقليم مناسب جهت جذب و نگهداري متخصصين کشاورزی، گردشگری، صنعتي و تجاری باعث ایجاد قابلیت های متعدد سرمایه گذاری در بخش های مختلف استان شده است.
کشاورزی
در بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی با توجه به تنوع محصولات کشاورزی با سطح زیر کشت 646.5 هزار هکتار و تولید سالیانه 1/3 میلیون تن انواع فرآورده های کشاورزی و دامی که البته با توجه به قابلیت های موجود این رقم قابل ارتقا می باشد گلستان را به یکی از مراکز عمده تامین منابع غذایی کشور تبدیل کرده است و این بخش را محملی برای حضور سرمایه گذاران درزمینه هایی همچون توسعه جنگل کاری در اراضی مستعد جنوبی، اجرای طرحهای تغییر کاربری اراضی شیبدار کم بازده به باغات مثمر، افزایش فرآوری محصولات کشاورزی با ظرفیتها و مزیتهای سرمایهگذاری صنایع تبدیلی و تکمیلی، احداث کارخانجات تولید کودهای آلی و بیولوژیک، ایجاد صنایع مدرن بسته بندی محصولات زراعی و باغی، تولید گلخانه ای و کشت متراکم، پرورش میگو، ماهیان خاویاری، دامداریهای بزرگ مقیاس، ایجاد زنجیرههای و چرخه های تولیدات زراعی-باغی- دام و طیور و آبزیان، احداث گاوداریهای صنعتی، بسط و گسترش زنجیره تولیدات خوراک دام و طیور- آبزیان و مکمل های دارویی و غذایی، زنبورداری، گوسفند داری صنعتی، حمایت از گیاهان زینتی، پرورش و فرآوری گیاهان دارویی و توسعه محصولات ارگانیک اشاره کرد.
در عین حال با توجه به وجود دریای خزر پتانسیل سرمایهگذاری استان در بخش شیلات و آبزیان چشمگیر است. ظرفیت احداث تاسیسات زیربنایی و مزارع پرورش میگو، ماهیان خاویاری، ماهی قزلآلا و ماهیان استخوانی و ماهیان سرد آبی و گرم آبی در محدوده دریایی گلستان قابل توجه است. که از آن جمله میتوان به سایت فعلی میگوی گمیشان اشاره کرد که تنها بخش کوچکی از سرمایهگذاری انجام شده است و گلستان میتواند با حضور سرمایه گذاران به قطب مزارع پرورش میگوی خاورمیانه تبدیل شود. همچنین به منظور بهره برداری از آب های نامتعارف دریا، اراضی شورهزار و کمبازده شمالی دریای خزر و توسعه صادرات غیرنفتی سرمایه گذاری در بخش ماهیان خاویاری جایگاه خاویار دریای خزر را بیش از پیش در جوامع بین المللی تثبیت و سودآوری آن را نمایان خواهد ساخت.
بازرگانی
در بخش بازرگانی و خدمات با توجه به مرزهای گسترده و امن استان در حوزه دریایی و خشکی، وجود گمرك مرزي اينچه برون و افتتاح کریدور ریلی شمال جنوب در شرق دریای خزر که گلستان را بارانداز و دروازه آسیای میانه تبدیل کرده است، میتواند کمک شایانی در واردات مواد خام معدنی به استان جهت فرآوری و همچنین بستر مناسبی برای صادرات محصولات تولیدی استان باشد.
کریدور ریلی بینالمللی ایران- ترکمنستان- قزاقستان که با حضور روسای جمهوری سه کشور در مرز ایران و ترکمنستان افتتاح شد، یکی از بهترین، کوتاهترین و اقتصادیترین مسیرها برای اتصال شمال به جنوب است. این خط آهن مجموعه کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) را که قریب به 5 درصد جمعیت جهان را در خود جای دادهاند از طریق ایران به خلیج فارس و بازارهای جهانی متصل میکند.
این مسیر ریلی به طول حدود 910 کیلومتر است كه از آن به عنوان راهگذر ریلی «شمال جنوب » نام برده میشود، بیش از 600 کیلومتر از طول مسیر حمل ونقل بین المللی کشورهای مشترک المنافع (CIS) تا خلیج فارس و اروپا را میکاهد و در فاز یک ظرفیت جابجایی سالانه 10 تا 12 میلیون تن کالا و در طرح توسعه بیش از 25 میلیون تن را هدفگذاری شده است.
توجه به این نکته که کشور های حوزه CIS منابع عظیم انرژی، نفت، گاز، غلات و… در افزايش ترانزيت كالاها، رونق پايانه ها، استقرار صنایع بزرگ متالورژی، پتروپالایش و غلات، ظرفيت سازي اشتغال و در نهايت اقتصادي كردن منطقه و تحول جدي در صنعت حمل و نقل استان حائز اهمیت است و همچنین با توجه به تصمیمات اخذ شده جهت ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی و معدنی اینچه برون در شمال استان و منطقه ویژه اقتصادی اترک جهشی ارزشمند به لحاظ تجاری و سرمایهگذاری در گلستان اتفاق خواهد افتاد.
ظرفیت کشورهایی همچون قزاقستان به لحاظ وجود معادن غنی آلومینیوم، فولاد، روی، سرب و فرومنگنزها و شرایط اراضی شمالی استان باعث گردیده توجه بسیاری از سرمایهگذاران به سوی گلستان جلب شود.
علاوه بر موارد مطروحه یکی از ویژگی های این استان، وسعت زیاد اراضی کم بازده و شوره زار است که در دیگر استان های شمالی کشور کمتر به چشم میخورد. این خصوصیت بارز، امکان ایجاد و استقرار صنایع بزرگ از جمله متالورژی و پتروپالایش را در استان گلستان فراهم میکند که عملاً استقرار این نوع صنایع در دیگر مناطق شمالی کشور غیرممکن است. این خصوصیت در کنار ذخایر نفت و گاز سرزمینی در منطقه، که کار حفاری و اکتشاف آنها نیز شروع شده، میتواند استان گلستان را به پایگاه و هاب صنایع نفتی و گاز و پتروشیمی شمال کشور تبدیل نماید.
این ظرفیت های سرمایه گذاری با توجه به شرایط دسترسی منحصر به فرد شبکه راه های ارتباطی استان اعم از زمینی، دریایی و هوایی و ریلی به نوعی حاکی از امنیت بالای بازگشت سرمایه در گلستان است، استانی که فرودگاه بین المللی گرگان در آن با پروازهایی به مقصد تهران، مشهد و زاهدان بالعکس و قابل توسعه و جابجایی سالیانه قریب به 200 هزار نفر یکی از فردگاههای برتر کشور شناخته میشود و همچنین سه ظرفیت بندر منحصر به فرد همچون بندر خواجه نفس، بندر ترکمن و بندر گز در آن نه تنها آینده سرمایه گذاری را روشن میکند بلکه خود قابلیتی برای ورود بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری هستند.
توجه به این نکته که کریدور ریلی شمال جنوب در شرق دریای خزر ظرفیتی برای حمل و نقل بار و مسافر بین ایران و کشور های آسیای میانه خواهد بود و همچنین سرمایهگذاری در مسیر ریلی گرگان به مشهد مقدس نیز حائز اهمیت است و نوید آینده مناسبی را برای توسعه استان میدهد.
بیش از5000 كيلومتر راه اصلي، فرعي و روستايي در استان و امکان سرمایه گذاری در احداث پروژه هایی همچون آزادراه نوکنده تا آشخانه، بزرگراه گرگان تا اینچه برون،بزرگراه بهشهر تا بجنورد وجود دارد.
صنعت و معدن
در بخش صنعت و معدن وجود 13 شهرك صنعتي و 10 ناحيه صنعتي داير با كليه امكانات زيربنايي کامل همچون آب، برق، گاز و زمین لازم، وجود منطقه وسيع حاشيه اترك در شمال استان و مجاز براي استقرار كليه صنايع شيميايي و غير شيميايي طبق مصوبه هيات محترم وزيران و برخوردار از امتيازات ويژه مناطق توسعه نيافته از جمله معافيت مالياتي 10 ساله وجود نيروگاه 1000 مگاواتي و امكان استقرار انواع صنايع و سوآپهای نفتی با توجه به وجود منابع غنی نفت و گاز در استان و امکان دسترسی آسان به منابع و دخایر معدنی کشور قزاقستان و ترکمنستان، عبور خط لوله گاز سراسري سرخس-نكا و خط لوله گاز تركمنستان به ايران و امكان تامين مصرف گاز صنايع به عنوان سوخت و ماده اوليه، امكان استقرار صنايع بزرگ با توجه به تامين امكانات زير بنايي لازم از جمله شهرك صنعتي بزرگ 1000 هكتاري اترك و اتصال به کریدور شمال- جنوب و سواحل بنادر خواجه نفس و گمیشان از طریق دریای خزر از جمله مسائلی است که سرمایهگذاری در این بخش را با اطمینان خاطر بیشتری میسر خواهد کرد به طوریکه طرح ساخت بندر چند منظوره خواجه نفس و اتصال آن به راه آهن سراسری، بر افزایش بازدهی و کارکرد اقتصادی این بندر تجاری و اقتصادی در آینده تاثیر زیادی خواهد داشت و همچنین با توجه به فاصله اندک خواجه نفس تا بندر ترکمن، با ساخت راه آهنی به طول 8.5 کیلومتر، ارتباط بندر خواجه نفس با راه آهن سراسری و بین المللی برقرار می شود.
ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی اینچهبرون در شمال استان و منطقه ویژه ی اقتصادی اترک امکان استفاده از تسهیلات ارزی و فاینانسورهای داخلی و خارجی و قابلیت های فوق الذکر و همچنین وجود تنها معدن ید کشور به عنوان ظرفیتی برای رفع نیاز منطقه خاورمیانه نسبت به این ماده معدنی، همه و همه بخشی از قابلیت ها و فرصت های سرمایه گذاری است و همچنین از دیگر فرصت های صنعتی استان با توجه به ظرفیت کشورهای آسیای میانه میتوان به امکان سنجی استقرار صنایع مرتبط با نفت و گاز و پتروشیمی در محور حاشیه اترک با توجه به منابع نفت و گاز در گلستان در قالب شهر متالورژی و شهر پتروپالایش (دریای خزر و سرزمینهای فرامرزی همجوار) و زیر ساختهای موجود و آتی (بویژه خطوط لوله گاز) و تکمیل زنجیره تولید و تقویت خوشه های صنعتی برای صنایع موجود استان اشاره کرد.
همچنین یک نمایشگاه بین المللی با آخرین تکنولوژی روز صنعت نمایشگاهی ساخته شده است، میتواند فرصت خوبی را در اختیار تجار و بازرگانان برای بازاریابی محصولات قرار دهد.
در عین حال استقرار دفتر امور خارجه در گرگان و تسهیل و امور گذر نامه و روادید و امکان انجام بسیاری از مراودات بین المللی از طریق آن گامی دیگر در راستای تسهیل در امورات بازرگانان و گردشگران می باشد.
گردشگری
در بخش گردشگری با توجه به جاذبههای طبیعی استان گلستان شامل پارک های جنگلی، آبشارهای طبیعی، تالاب های بین المللی سواحل آرام دریای خزر و خلیج گرگان، دهکدههای ییلاقی و همچنین اماکن تاریخی و باستانی همچون برج قابوس، میل رادکان، مناره تاریخی مسجد جامع گرگان، دیوار دفاعی گرگان به عنوان سومین دیوار دفاعی طویل جهان پس از دیوار چین، شهر تاریخی جرجان، تورنگ تپه، شهر تاریخی تمیشه و دهها اثر باستانی دیگر فرصتهای منحصر به فرد سرمایهگذاری در احداث هتل های 4و 5 ستاره را فراهم خواهد کرد.
اجرای طرحهای گردشگری جزیره آشوراده به عنوان تنها جزیره دریای خزر، پارک و تله کابین نهارخوران گرگان و طرحهای اقامتی گردشگری، بندرگز، بندرترکمن، کبودوال، مجتمعهای تفریحی، تاسیسات ویژه آبی-ساحلی، تله کابین و دهکده های توریستی میتواند گلستان را به نمونهای از اقتصاد گردشگری در کشور تبدیل کند.
همچنین گلستان با توجه به دارا بودن اقوام مختلف با آداب و رسوم گوناگون بستری برای تولید صنایع دستی مختلف از جمله سوزن دوزی و زیور آلات ترکمن، ابریشم بافی، چادر شب بافی، نمدمالی، نوار بافی کتول، ساز سازی سنتی، قزاق دوزی، آلاچیق سازی، پلاس بافی، جاجیم بافی، سوزن دوزی شاهکوه، بافت انواع قالی، گبه، قالیچه، تابلوفرش، البسه محلی و دهها مورد دیگر است که میتواند باعث ایجاد کارگاههای تولیدی کوچک و بزرگ در سطح استان و کشورهای منطقه شود و همچنین به بازارهای هدف در کشورهای آسیایی و اروپایی ارسال شود.
